فهرست موضوعات
ویژگی های منحصر به فرد استنلس استیل ها (فولاد زنگ نزن) سبب کاربرد گسترده ی آنها در صنایع مختلف شده است. یکی از عمده ترین مصرف کننده های این فولادها، سازندگان لوازم خانگی، به ویژه لوازم و تجهیزات موجود در آشپزخانه ها هستند. در این بین، ماشین ظرفشویی یکی از وسایلی است که در ساخت آن از ورق استنلس استیل استفاده می شود. این وسیله برای سهولت و تسریع شست و شوی ظروف در آشپزخانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجا که این دستگاه ها به طور مستقیم در تماس با رطوبت هستند، لذا در معرض خوردگی و زنگ زدن می باشند، به همین جهت استفاده از استیل در ساخت این وسیله توسعه یافته است. از دیگر مزیت های بکارگیری فولاد زنگ نزن در ساخت این تجهیزات، شست و شوی راحت، باقی نماندن بوی نامطبوع و همچنین عدم جذب میکروب و باکتری می باشد. پرکاربرد ترین رده ی آلیاژی در بین فولاد های زنگ نزن که در ساخت ماشین های ظرف شویی مورد استفاده است، ورق استیل نگیر (استنلس استیل 304) می باشد.
منظور از اصطلاح نگیر یعنی اینکه آلیاژ خاصیت مغناطیسی ندارد. البته به غیر از ورق استیل 304 دیگر رده های آلیاژی در بین استنلس استیل های آستنیتی نیز خاصیت مغناطیسی ندارند و اصطلاحاً نگیر هستند، اما در عرف بازار این گرید به استیل نگیر شهرت دارد. در جدول زیر ترکیب شیمیایی این رده آلیاژهای از فولادهای ضد زنگ نشان داده شده است.
| عنصر آلیاژی (%) | استیل 304 | استیل 304L | استیل 304H |
| کربن (C) | 0.07 | 0.03 | 0.04 الی 0.08 |
| منگنز (Mn) | 2 | 2 | 2 |
| سیلسیم (Si) | 1 | 1 | 1 |
| فسفر (P) | 0.045 | 0.045 | 0.045 |
| گوگرد (S) | 0.03 | 0.03 | 0.03 |
| کروم (Cr) | 17.5 الی 19.5 | 17.5 الی 19.5 | 17.5 الی 19.5 |
| نیکل (Ni) | 8 الی 10.5 | 8 الی 12 | 8 الی 12 |
| نیتروژن (N) | 0.1 | 0.1 | 0.1 |
| آهن (Fe) | عنصر پایه | عنصر پایه | عنصر پایه |
عوامل استفاده از استیل 304 در ساخت ماشین ظرفشویی
مقاومت در برابر خوردگی
مقاومت در برابر خوردگی عمده ترین دلیل توسعه و بکارگیری فولادهای زنگ نزن بوده است. مقاومت این فولادها در مقابل خوردگی، بسته به نوع عنصر آلیاژی متفاوت است. به طور کلی هرچه مقدار کروم و نیکل در این آلیاژها بیشتر باشد، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارند. البته در یک گرید خاص عواملی نظیر سطح پایانی نیز بر میزان مقاومت به خوردگی تاثیرگذار است. به عنوان مثال، هرچه میزان صافی سطح ورق استنلس استیل بیشتر باشد مقاومت آن در برابر خوردگی بیشتر است. ورق استیل 304 با دارابودن 17.5 الی 19.5 درصد کروم و 8 الی 12 درصد نیکل در برابر طیف عظیمی از محیط ها، همچون محیط های صنایع غذایی و همچنین مواد شیمیایی آلی و معدنی، مقاومت خوبی از خود نشان می دهد. همچنین در برابر مواد غذایی، آب و مواد شوینده نیز مقاوم است. در ساخت ماشین ظرفشویی مقاومت به خوردگی، یکی از مهمترین فاکتورهای انتخاب در ساخت این قبیل وسایل می باشد. زیرا ماشین ظرفشویی به طور مداوم در تماس با آب، مواد شوینده مختلف و انواع چربی و مواد غذایی می باشد.
عدم جذب میکروب و باکتری
استنلس استیل ها معمولاً در زمره آلیاژهای بهداشتی قرار می گیرند. این فولادها ذاتاً ضد میکروب و آنتی باکتریال نیستند، اما سطح این فولادها به گونه ای نیست که باکتری ها به راحتی به آن بچسبند و معمولاً توسط آب و مواد شوینده از بین می روند.
دوام و ماندگاری بالا
علاوه بر مقاومت به خوردگی، مقاومت در برابر ضربه، خراش، لکه و همچنین دارا بودن استحکام مناسب از دیگر عوامل انتخاب استنلس استیل در ساخت لوازم خانگی، به ویژه لوازم آشپزخانه همچون ماشین ظرفشویی بوده است. زیرا این وسایل باید از طول عمر بالایی برخوردار بوده و نباید تا مدت های طولانی نیاز به تعویض داشته باشند.
استیل 304 با چه سطحی برای ساخت ماشین ظرفشویی استفاده می شود؟
همانطورکه در قسمت قبلی نیز اشاره شد هرچه سطح فولاد زنگ نزن صاف تر باشد از مقاومت به خوردگی بالاتری برخوردار است. به عنوان مثال ورق استیل نگیر (استنلس استیل 304) با سطح براق (BA) نسبت به سطح خشدار (No.4) از مقاومت به خوردگی بالاتری برخوردار است، زیرا سطح صافتری دارد. همچنین صافی سطح منجر به عدم آسیب دیدن ظروف هنگام برخورد با دیواره داخلی ماشین ظرفشویی می شود. معمولاً جهت ساخت قسمت داخلی ماشین ظرفشویی از استنلس استیل 304 با سطح براق استفاده می شود. قیمت ورق استیل براق از سطوحی مانند مات دو پولیش (2B) و مات تک پولیش (No.1) بیشتر است.
تهیه ورق استنلس استیل 304
قیمت ورق استیل نگیر تابع عواملی نظیر ترکیب شیمیایی، نوسانات ارزی، سطوح پایانی، قیمت نیکل و.... است. معمولاً فولادهای زنگ نزن آستنیتی سری 300 به علت دارا بودن نیکل قیمت بالاتری در مقایسه استیل های سری 400 دارند. در بین استنلس استیل های آستنیتی سری 300 نیز پایین ترین قیمت را گرید 304 دارد. از آنجا که فولادهای زنگ نزن در کشور تولید نمی شوند و یک کالای وارداتی است، جهت تهیه این فولادها می توانید به شرکت های بازرگانی فعال در امر واردات استنلس استیل همچون شرکت فلزپایا مراجعه نمائید.